رونق پیشگویی شبه‌علمی زلزله

در هفته‌های بعد از رخداد زمین‌لرزه ۹ شهریور ۱۴۰۴ با بزرگای ۶.۰ در کنر افغانستان، در فضای مجازی در ایران و افغانستان فایل‌های صوتی و متنی دست به دست می‌شود که ادعا دارد که در هفته‌ها و ماه بعد از این زمین‌لرزه افغانستان چون «روی کمربند زلزله از تبت تا افغانستان و شمال ایران و آناتولی تا اسپانیا و سپس اقیانوس اطلس و برکلی کالیفرنیا ادامه دارد» رخ داده، بنابراین در یکی، دو ماه بعدی می‌توان انتظار زلزله مهم در تهران و ایران داشت.

در هفته‌های بعد از رخداد زمین‌لرزه ۹ شهریور ۱۴۰۴ با بزرگای ۶.۰ در کنر افغانستان، در فضای مجازی در ایران و افغانستان فایل‌های صوتی و متنی دست به دست می‌شود که ادعا دارد که در هفته‌ها و ماه بعد از این زمین‌لرزه افغانستان چون «روی کمربند زلزله از تبت تا افغانستان و شمال ایران و آناتولی تا اسپانیا و سپس اقیانوس اطلس و برکلی کالیفرنیا ادامه دارد» رخ داده، بنابراین در یکی، دو ماه بعدی می‌توان انتظار زلزله مهم در تهران و ایران داشت.

ادعای پیش‌بینی یک زلزله خاص در آینده -شامل بزرگی، مکان و یک بازه زمانی مشخص- هنوز بر پایه شواهد علمی با هیچ مدل علمی قابل توضیح نیست. البته یک زلزله بزرگ می‌تواند احتمال وقوع زلزله‌های دیگر در همان منطقه را افزایش دهد، ولی پیش‌بینی قطعی اینکه چه زمانی یک رویداد خاص مانند یک زلزله با بزرگی هفت در کوتاه‌مدت به صورت قطعی رخ خواهد داد، غیرممکن است. هرکسی که ادعا می‌کند هر سه این عناصر را برای یک زلزله در آینده نزدیک می‌داند، ادعایی می‌کند که خارج از مرزهای علم تثبیت‌شده است، بنابراین یا کم‌دان است یا جادوگر یا شارلاتان! چنین ادعاهایی اغلب براساس شواهد روایی، داده‌های نادرست تفسیرشده یا «پیش‌بینی‌های» مبهم آن‌قدر کلی هستند که در نهایت بر‌اساس ادعا «درست» خواهند بود. از سوی دیگر افراد دارای مدرک دکترا در شاخه غیر‌مرتبط با زلزله‌شناسی، صرف اینکه «دکتر» هستند، مجاز نیستند در حوزه غیرتخصصی به کار خطیری مانند پیش‌بینی زلزله بپردازند. البته می‌توانند پیش‌بینی کنند ولی «دکتر»‌بودن‌شان در چنین موردی به معنای اعتبار گفتارشان نیست. چنین اظهارنظرهای علمی از مصداق‌های بارز شبه‌علم هستند.

اخبار مرتبط