ماجرای درختان کهنسال بادام در چهارمحال و بختیاری؛ قطع درخت ۳۵۰ ساله در شهرستان بن

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، بادام نه‌تنها یک محصول کشاورزی بلکه کالایی استراتژیک و میراثی طبیعی برای استان چهارمحال و بختیاری به‌شمار می‌رود. بیشترین درختان بادام کهنسال، با قدمتی تا ۳۰۰ سال، در شهرستان‌های بن و سامان قرار دارند؛ درختانی که به‌مثابه سندی زنده از تاریخ کشاورزی منطقه، نیازمند مراقبت و صیانت جدی‌اند.

با این حال، بررسی‌های میدانی خبرنگار ما نشان می‌دهد که این درختان ارزشمند، علیرغم جایگاه تاریخی و زیست‌محیطی‌شان، از هیچ‌گونه حفاظت مؤثر برخوردار نیستند. مسئولیت نگهداری این ذخایر طبیعی، طبق قانون، بر عهده باغداران و نهادهای متولی ازج۷ جمله جهاد کشاورزی است؛ اما شواهد موجود حاکی از غفلت و بی‌آتوجهی نگران‌کننده در این زمینه است.

در راستای پیگیری این موضوع، خبرنگار ما به یکی از مزرعه‌های قدیمی شهرستان بن عزیمت کرد تا از نزدیک وضعیت نگهداری درختان بادام کهنسال را بررسی کند. آنچه در ادامه می‌خوانید، حاصل این تحقیقات میدانی است.

روزعلی حسین‌میرزایی باغبان مزرعه قدیمی آقبلاغ شهرستان بن در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، گفت: در این مزرعه دو درخت بادام با سابقه بیش از ۳۰۰ سال وجود دارد که سن این درختان را زمانی که کارشناسان بیمه برای دیدن درختان به مزرعه آمده بودند اعلام کردند. 

وی ادامه داد: تاکنون کارشناسان جهاد کشاورزی برای دیدن این درخت به مزرعه من نیامدند و اصلاً اطلاعی از وجود درخت ۳۰۰ ساله در این مزرعه خبر ندارند. 

حسین میرزایی در خصوص اینکه آیا آموزشی به او برای نگهداری از این درختان داده شده است یا نه افزود: متاسفانه آگاهی از سمت جهاد کشاورزی به من برای حفظ و نگهداری ویژه از این درختان داده نشده چرا که آنها خود اصلاً اطلاعی از این امر نداشتند. 

باغدار این مزرعه گفت: ۳ سال پیش یکی از درختان پر قدمت که عمر آن به ۳۵۰ سال باز می‌گردد را به علت رشد بیش از حد شاخه‌ها و سایه افکنی آن بر روی سایر درختان قطع کردم.

وی افزود: متاسفانه هیچ اطلاعات و آگاهی نسبت به اینکه این درخت به عنوان میراث استان حساب می‌شود و باید در حفظ نگهداری آن دقت بیشتری داشته باشم به من داده نشد. 

باغدار این مزرعه ادامه داد: تا به امروز سه سال از قطع این درخت می‌گذرد و هیچ نهاد یا ارگانی به دنبال چرایی قطع کردن این درخت نبوده و هیچ مسئولی از این اتفاق خبر ندارد. 

با شنیدن این صحبت‌ها برای دریافت توضیح و علت عدم محافظت و نگهداری از این سرمایه طبیعی به سراغ مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بن رفتم که در ادامه جزئیات این گفتگو را می‌خوانید.

فرشاد مختاریان در گفتگو با خبرنگار روه استان‌های خبرگزاری دانشجو با بیان اینکه ۶۰۰۰ هکتار باغ در شهرستان بن وجود دارد، گفت: در هر باغی ممکن است درختانی وجود داشته باشد که به اندازه ۲ تا ۳ نسل قبل کشاورز که بر روی زمین کار می‌کند قدمت داشته باشد. 

سرپرست جهاد کشاورزی شهرستان بن افزود: کشاورزان این منطقه عقیده دارند که باید از این درختان مراقبت کنند چرا که این درختان سند مالکیت باغ برایشان محسوب می‌شود و باعث افتخار است که از درختی که اجدادشان کاشته‌اند مراقبت کنند. 

با این ۲ سوال اول دریافتم که که این مدیر از فاجعه اتفاق افتاده خبری ندارد لذا داستان قطع درخت ۳۵۰ ساله باغ روزعلی را برایش تعریف کردم و در پاسخ شنیدم: این نظر شخصی کشاورز است و اختیار درخت در دست باغبان است پس اگر مزاحمتی برایش ایجاد کرد حق قطع کردن درخت را داشته است. 

سوال: میراث طبیعی و شناسنامه استان باید بر اساس نظر شخصی کشاورز از بین برود؟

پاسخ: اگر واقعاً درخت به عنوان میراث محسوب گردد باید از آن نگهداری می‌شد حتی اگر درخت به علت خشکسالی و کم آبی خشک شود باید از تنه خشک آن نگهداری شود. 

سوال: چرا برخوردی از سمت جهاد کشاورزی با قطعی درخت صورت نگرفت؟

پاسخ: کارشناس ما برای حضور در منطقه محدودیت داشته و از این امر اطلاعی نداشت. 

سوال: قبول دارید که در نگهداری این درخت پر قدمت از سمت جهاد کشاورزی کوتاهی و قصور انجام شده است؟

پاسخ: نه قصور محسوب نمی‌شود و جهاد کشاورزی به صورت مستقیم در حفظ نگهداری آن دخیل نیست. 

سوال: جهاد کشاورزی نمی‌توانست قبل از رخ دادن این فاجعه این درخت را شناسایی و باغبان را از اهمیت درخت مطلع کند تا در حفظ نگهداری آن دقت بیشتری داشته باشد؟

پاسخ: اگر جهاد کشاورزی مطلع می‌شد با اداره میراث فرهنگی هماهنگ می‌کرد تا از این درخت محافظت شود. 

سوال: مطلع کردن جهاد کشاورزی از نوع و سن درختان منطقه بر عهده کیست؟

پاسخ: گشت کارشناسان در سطح شهرستان انجام می‌شود اما ممکن است زمان قطع درخت کارشناس در منطقه وجود نداشته اما اگر از طریق مردم محلی نیز به ما اطلاع رسانی می‌شد حتماً با این اتفاق مخالفت می‌کردیم قبل از قطع درخت نیز جهاد کشاورزی از نیت باغدار اطلاعی نداشته که بخواهد مانع این اتفاق شود. 

وی در پایان در خصوص اقدامات انجام شده جهاد کشاورزی برای نگهداری از باغات، گفت: کلاس‌های آموزشی مبارزه با بیماری‌ها، طرح‌های سیستم نوین آبیاری و توزیع کود شیمیایی مواردی است که جهاد کشاورزی برای نگهداری درختان در سطح منطقه انجام داده است. 

با شنیدن این سخنان، عمق فاجعه و بی‌تفاوتی مسئولان جهاد کشاورزی شهرستان بن را نسبت به حفظ این میراث طبیعی و شناسنامه ملی استان مشاهده کردیم. 

در صورتی که با کمی احساس مسئولیت بیشتر می‌توانستند زمینه رشد بهتری را برای این میراث طبیعی مهیا کنند و حتی با پرداخت حق الزحمه از باغبان بخواهند از این میراث با دقت بیشتری محافظت کنند.

هنوز ۲ درخت بادام کهنسال در کنار سایر درختان در این شهرستان و شهرستان‌های دیگر استان وجود دارند که هر کدام به تنهایی نمایشگاهی بزرگ از هویت و زیست بوم استان هستند و مسئولان مربوطه می‌توانند درختان باقی‌مانده را دریابند.

در حال منتظر پاسخ و واکنش مدیرکل جهاد کشاورزی و مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان در راستای حفظ و نگهداری باغات و درختان پر قدمت استان هستیم.